Анқәаб, Александр Золотинска-иԥа

Александр Золотинска-иԥа Анқәаб (аур. Алекса́ндр Золоти́нскович Анква́б; ԥхынҷкәынмза 26, 1952 ш., Аҟәа, Аԥсны АССР, СССР) — Аԥсны Аҳәынҭқарра Аԥыза Министроуп. Иара 1952 шықәса 26 ԥхынҷкәынмза диит Аԥсны, Аҟәа. Ростовтәи Ауниверситет аҿы аҵара иҵеит. Нас аус иуеит рмаҵура уаҩыс Комсомол азын.

Александр Золотинска-иԥа Анқәаб
аур. Александр Золотинскович Анкваб
16-тәи Аԥсны аԥыза-министр
Амаҵураҭыԥ ахь: мшаԥымза 24, 2020 ш. – абҵарамза 19, 2024 ш.
Ахада	Аслан Гьаргь-иԥа Бжьаниа
Аԥхьа иҟаз	Валери Рамшух-иԥа Бганба
Аҭынха	Валери Рамшух-иԥа Бганба
3-тәи Аԥсны Аҳәынҭқарра ахада
Амаҵураҭыԥ ахь: цәыббрамза 26, 2011 ш. – рашәарамза 1, 2014 ш.
Аԥхьа иҟаз	Сергеи Уасил-иԥа Багаԥшь
Аҭынха	Рауль Џьумка-иԥа Ҳаџьымба
3-тәи Аԥсны ахада ихаҭыԥуаҩ
Амаҵураҭыԥ ахь: жәабранмза 12, 2010 ш. – лаҵарамза 29, 2011 ш.
Ахада	Сергеи Уасил-иԥа Багаԥшь
Аԥхьа иҟаз	Рауль Џьумка-иԥа Ҳаџьымба
Аҭынха	Михаил Валери-иԥа Логәуа
8-тәи Аԥсны аԥыза-министр
Амаҵураҭыԥ ахь: жәабранмза 14, 2005 ш. – жәабранмза 13, 2010 ш.
Ахада	Сергеи Уасил-иԥа Багаԥшь
Аԥхьа иҟаз	Нодар Владимир-иԥа Хашба
Аҭынха	Сергеи Мирон-иԥа Шамба
Аполитикатә партиа
Алахәылара	Аиҭаира
Аира	ԥхынҷкәынмза 16, 1952 ш. Аҟәа, Аԥснытәи АССР
Амилаҭра	Аԥсуа
Атәылауаҩра	Аԥсны Аҳәынҭқарра Урыстәыла
Аԥҳәыс	Римма Лакоба
Ахәыҷқәа	Александр, Инал
Ажәла	Анқәаб
Анаԥынҵамҭа
Commons Анқәаб, Александр Золотинска-иԥа

Абиографиа

Александр Золотинска-иԥа Анқәаб диит 1952 ш. ԥхынҷкәымза 26 рзы Гәдоуҭа араион Хәаԥ ақыҭа, амилиционер иҭаацәараҿ. Уи аҭаацәараҿ иара дреиҳабын.

Ихыҿратәи иқәыԥшратәи ашықысқәа ихигеит аҳҭнықалақь Аҟәа. Дилгоит Аҟәатәи №16 тәи ашкол. 1970 ш-рзы дҭалоит Ростовтәи Аҳәынҭқарратә университет аиуристә факультет. Аха иҭаацәартә ҭагылаазшьа иахҟьаны иҵара алгара аҿҳәараамҭа аанӡа далгар акәхоит. 1974 ш-рзы иоднокурскцәа раԥхьа аԥышәарақәа қәҿиарала иҭиуеит.

1975 ш иԥсадгьыл ахь даныхынхәлак Аԥснытәы аболостә комитет акомсомолтә абжьгаҩс дҟалоит Аԥснытәи АССР аминистерратә азиндыараҿ. Ԥыҭрак ашьҭахь дыиаргоит Қырҭтәыла ЛКСМ аоблосттә акомитет ахь, уи дыҟан амҩақәаҵаҩ имаҵураҿы насшәа дҟаҵан аҟәша еиҳабыс.

Уи ашьҭахь уи далхын Гәдоуҭа араион ЛКСМ маӡаныҟәгаҩыс.

1978 ш-рзы А. Анқәаб дҟаҵан РОВД амаҵура еиҳабыс.

Усҟантәи аамҭаз иара иқәԥшқәаз амаӡааныҟәгаҩцәа дыруаӡәкын. Иара иаамҭаз РОВД еиҳабыс даныҟаз еиҿкаан ахор. 1979 ш-рзы иреиӷьыз араион аколективтә хорқәа иреиуахеит.

1981 шықәса инаркны 1983 ш-нӡа, А. Анқәаб аус иуан Қырҭтәылатәи ССР ЦК акомпартиа еиуеиԥшым административтә усҳәарҭақәарҿ. 1984 шықәсарзы дҟаҵан Қырҭтәыла ССР аҩныҵҟатәи аусқәа аминистыр ихаҭыԥуаҩс.

1990 ш-зы лаҵарамзаз Қырҭтәылеи-Аԥсны рыҩныҵҟа иҟалаз аҭагылазаашьа иахҟьаны иҩеит арапорт. Уи ашьҭахь диасуеит Аҟәаҟа. Уи ашықәсан уаҳа џьаргьы аус иуӡамызт. Уи иажәақәа рыла ишиҳәоз изхара иуацәеи иҩзцәеи ибеит.

1991 ш-рзы А. Анқәаб далхын Аԥсны иреиҳаӡоу Асовет депутатыс. 1992 ш-рзы дҟаиҵан Аԥсны иреиҳаӡоу Асовет аҩнуҵҟатәи аусқәа рминистырс. Ари инаԥхгара ҿыцаҿ иҟалеит аигәҭасра усҟантәи аамҭаз наԥхьара азызуаз Гиви Ломинаӡе иареи рыбжьара. Уи иҟаиҵеит адҵара Анқәаб иаҭара зыршаҳаҭхаша Қарҭынтәи иааигарцаз. Уи ашықәсан лаҵарамза 24 рзы Аҟәатәи аҩныҟатәи аусқәа рхан аанкылан Аԥснытәи аҩныҵҟатәи ар В. Арӡынба наԥхгара зиҭоз рыла. А. Анқәаб убри ашықәсан Аԥсны аҩныҵҟатәи Министрс дшьақәырӷәӷәан. Аха аҵыхытәан Анқәаб иажәақәа рыла иара еиқәархеит Қырҭтәы аҩныҵҟатәи аминистрра анаԥхгареи иареи ирибжьаз аиҩзаратә еизыҟазаашьа. Маҷӡакгьы игәы еихьнашьуан уи Министырра инеира абас иаҳыҟьалаз.

1992 ш-зы нанхәамзазы, Қырҭтәыла архәҭақәа Аԥсны ианалала Аԥсны анаԥхгара В. Арӡынба напхгара ззиуаз Гәдоуҭа ақалақь ахь имиасыр ԥсыхәа амоуит. Аха А. Анқәаби С. Багаԥшьи урҭ аанкылеит Аҟәа ақалақь Қырҭтәыла анаԥхгареи дареи имҩаԥыргарц аиҿцәажәара аибашьра аанкылараз. Аха цәыббрамза алагамҭаз аиҿцәажәара апроцесс аибашьра аанкылара иара даҟәыхны, ихаҭыԥан дҟаҵан С. Шамба, уи анаҩсан аҩнуҵҟатәи аминистрра анаԥхгара аусдҵас иахылаԥшыр акәын атҟәацәа наҟ-ааҟ ирымаз реиҭныԥсахра азҵаара. Ҟырҭтәыла анҭыҵтәи аԥшыхәра ахада Автондил Иоселиани иажәақәа рҿы иазгәаиҭахьан, аибашьра аамҭаз Аԥсны Қырҭтәылеи рыбжьара иҟаз аидыслара ихҟьаны аҩ-ганкгьы ирымаз аҭҟәацәа А. Анқәаб ибзоурала имаҷҩым еиқәдырхаз аԥсуеи ақырҭқәеи рыбжара. Уи ихьон:

«аур. Мы вместе работали — почему я не могу с ним дружить? Благодаря Анквабу во время войны спасли очень многих абхазов и грузин. Это что, можно забыть? Он очень порядочный, очень честный, мужественный человек, строгий начальник. Вот этого боятся все — все плохие. Хорошие таких людей не боятся. С ним очень трудно разговаривать, но если он поймет, что ты не обманываешь, ведешь нормальный разговор — всё понимает прекрасно.»

А. Анқәаб 2011 ш-рзы ирылеиҳәаз адырраҿ 1992-1993 ш-рзы Аԥсны аибашьра аамҭаз, ицоз 431 мшы, аҩ-ганкгьы иалахәын 12-нызықьҩык ауааԥсыра, урҭ рахьынтәи иҭахеит 2700 инареиҳаны, 5-нызықьҩык инархыҳәҳәо ироуит ахәрақәа, 200 ауааԥсыра хабарда ибжьаӡыз ирхыԥхьаӡалоуп.

Цәыббрамза 27 1993 ш. Аҟәа ахақәыҭраан Аԥснытәи амчратә еилазаара Қырҭтәыла анаԥхгара усҟантәи аамҭаз Аҟәа иалахаз 17-ҩык ршәарҭадара рзеиқәмырхеит. Убри инархиҟьаны 1993 ш-рзы абҵараамза 8 рзы Анқәаб аҩныҵҟатәи аминистыр имаҵура аҟынтә ихы дақәиҭын.

1994 ш. Анқәаб иҭаацәа иманы диасуеит Москваҟа анхара. Ирласны уа дҟалоит афирма «Инексбезопасности» аиҳабы ицхырааҩс, уи ашьҭахь еиуиԥшым абизнес усхкқәа дырҿын. Иара есааира дрылахәын ацхырааратә проектқәа. Уи ԥарала дрыцхраауан аԥсуа кәашаратәи ахори аколлективқәа. Анқәаб ицхыраарала Москва иҭыҵит ҩ-томк иҟаз аԥсуа поезиа иадҳәалаз ашәҟәы. Иара убас уи дрыцхрааит ԥыҭҩык аԥсуа шәҟәыҩҩцәа рышәҟәқәа рҭыжьраҿ. Усҟантәи аамҭаз Аԥсны аҭагылаӡаашьа економикала имариамызт. Акыр ихьысҳан ашколқәа рҭагылазаашьа. Уи ибзоурала, ихатә харџь ахшәааны ишьақәыргылан иқыҭа гәакьа Хәаԥтәи абжьаратә школ. 1999 ш. ахәаԥшцәа изларбоз ала иара иакәхон В. Арӡынба аҳәынҭқарратә бжьыҭыраҿ иҿагылоз. Аха иалагалаз аценз аҭыԥинтәалара иахҟьаны уи икандидатура изықәыргылаӡом.

Иубилеи аҽны, ԥхынҷкәымза 26 рзы Анқәаб имаз ахәылԥаз мап ацәеикуеит. Москва ажурналистцәа дырзаԥхьоит акыраамҭа ицоз алекциа Аԥсны аполитикатә ҭагылаазашьа иҟаз иахҟьаны. Ажурналистцәа руаӡк игәалашәараҿ излазгәеиҭоз ала, уи аҽны иааҟәымҵӡақәа иасуаз имабилтә ҭел дагьазхьаԥшуамызт. Уи аҭак ҟаиҵеиз знык Урыстәыла апремиа зҽаԥсазтәыз аопера артист Хьыбла Гьерзмаа.

2003 ш-рзы А. Анқәаб дхынҳәуеит иԥсадгьыл ахь. Ара дахьааиз еиҿикаауеит усҟантәи аамҭа ихадараз азеиԥш-политикатә партиа «Аиҭаира» ҳәа хыс изауз. Аԥсны иҟалараны иҟаз абжьыҭирақәа Анқәаб иӡбеит ихатәы кандидатура ықәиргыларц. Абжьыҭыратә компаниаан уи диқәыз боит усҟантәи аамҭаз Аԥсны ипрезидентыз В. Арӡынба. Ишаазгәеиҭаз ала уи иҵакыреи иареи иашахәҭоу рус нарыгӡаӡом, атәылаҿ ишахәҭоу акорупциа ахы иақәиҭуп. Уи ишазгәеиҭаз ала Аԥсны аконституциеи Урыстәыла аконституциеи еизааигәаны ахатә закәан аманы иҟаларц. Цәыббрамзаз Анқәаб икандидатура абжьытира центраҿ мап ацәкын. Уи ҽыҵгас иҟарҵон акыршықәса итәылаҿ дахьнымхоз, иара убас уи абызшәа шидыруа аԥышәара мап ахьацәикыз, аха иҿыдоу алингвистә центра акомиссиа алахәылацәа иазхарҵеит абызшәа бзианы ишидыруа. Анқәаб абжьыҭираҿ икандидатура мап анацкха ашьтахь, апартиа «Аиҭаира» идгылоз ииасуеит С. Багаԥшь икандидатурахь. Анеҩсан абжьыҭирақәарҿ иара игоит аиааира, аха арҭ абжьыҭиираҿ иигаз ааиаира мап ацәкы ииашаӡам ҳәа. Ажьырныҳәамзазы 2005-ш-рзы имҩаԥгаз аҩбатәи абжьыҭирақәа рҿы аиааира агеит атандем, Аԥсны ахадас далхын С. Багаԥшь, Р. Хаџьынба далхын уи ихаҭыԥаҩс.

2005 ш-рзы жәабранмза 12 С. Багаԥшь икәгылараҿ ирылаҳәан Анқәаб премиер-министрс дшалху. Ари амаҵураҿы уи еиҳарак хықәкыра ззиуаз Аԥсны аҩныҵҟатәи аҭагылазаашьа акәын. Зегь раԥхьа иргылан уи хықәкыра ззиуа Аԥсны аекономика акәын, усҟантәи аамҭаз акыр даара ихьысҳаз. 2005 ш-рзы ԥхынҷкәынмза 7 рзы ЕАА Қырҭтәылеи рыцҳаражәҳәҩ Џьон Таффоти иареи реиԥылараҿ иҳәан атәыла абиудџьет ишамоу 644 миллион мааҭ, уи еиҳарак изызкыз ахьчареи аҩныҵҟатәи аҭахрақәи ракәын, иара убас ацитрустә експорт акыр имаҷхеит 110 нызықь тонн иҟаз илаҟәит 35 тонн рҟынӡа. Аԥсны иамаз аинфраструктура ихырбгалан аибашьраан, ма иумыхәо иажәын. Даара акыр ихьысҳан Аԥсны амуниципалтә ҭагылаазшьа, рҭагылазаашьа цәгьан афымцамҩгагақәеи. Урыстәылантәи аинвестициа атәыла иалалоз маҷк 60 миллион доллар инахыҳәон.

2008 шықәса алагамҭаз А. Анқәаб инапхгарала напаркын инарҭбаау ареконструкциатә усхкы Афон ҿыцтәи аманахҩны ашьақәыргылараз. Уи ишахәҭаз зегь рыла иргылан, амш цәгьақәа ирыхҟьаны аӡы иаҵалоз аанкылан.

Усҟантәи аамҭаз еиҿкааз апартиа «Аиҭаира» имчыдан, уи абжьыҭираан иарбаз апунктқәа акагьы азынамыгӡеит, уи аҳәамҭала изхҟьаз апартиа «Аиҭаира» иахьҳәынҭқарратәымыз ауп. Аԥсны аҳәынҭқар иалыхраан «Иаку Аԥсны» апартиа Анқәаб дықәнаргылеит апрезидент ихаҭыԥуаҩс, С. Багаԥшь президентс. Атандем иаиут 60% абыжьқәа актәи атураҿ, 2010 жәабранымза 15 инаркны Александр Золотинск-иԥа дыҟан Аԥсны ахада ихаҭыԥуаҩс. С. Багаԥшьи С. Шамбеи реиԥш Аԥсны ахада ихаҭыԥуаҩ Анқәаб Урыстәыла аҳәынҭқарра аҟынтәи имаӡамызт адгылара, аха зегь дарароуп иара имаз ажәлар рҟынтәи адгылара иахҟьаны илшеит С. Шамба ахԥатәи аҭыԥахь инаскьагара.

2011 шықәсазы лаҵарамза 21 азы Аԥсны ахада С. Багаԥшь иауз ачымазара бааԥс иахҟьаны аамҭала иара иакәын ахада иусқәа назыгӡоз. 2011 ш-зы лаҵарамза 29 рзы Аԥсны ахада иԥсҭазаара даналҵ ашьҭахь ԥхынгәымза 29 рҟынӡа инаигӡон Аԥсны ахада аусқәа. Нас Аԥсны изаамҭанымкәа иҟалоз ажьыҭирақәа нанҳәамза 26 рза 2011 ш-рзы А. Анқәаб акандидатура ахьықәиргылоз аҟын, Аԥсны ахада иусқәа аамҭала ииасуеит Жәлар реизара аиҳабы Нугзар Ашәба иахь.

Ԥхынгәымза 25 рзы 2011 ш-рзы Аԥсны алхратә центртә комиссиа ашәҟәы иҭарҩит Анқәаб икандидатура Аԥсны аҳәынҭқарра иҭыԥан, уи ихаҭыԥуаҩс ашәҟәы дҭаҩын Гәлрыԥшь араион ахада усҟантәи аамҭаз Михаил Логуа. Алхратә штаб напхгаҩыс дҟаҵан Леонид Лакербаи. Анқәаб Аԥсны ахада иалхраҿ деиканҩуан асоциал демократиатә партиа ахада Сергеи Шамба, уи ихаҭыԥуаҩс шамиль Аӡынба, иара убас икандидатура ықәгылан аоппозициатә партиа «Жәлар ракзаара афорум» ахада Р. Ҳаџьынба. Уи ихаҭыԥҩас дцон Светлана Џьергениа.

А. Анқәаб икандидатура ықәызыргылаз апартиақәа «Аиҭаира», «Аԥсны акзаара» раамышьҭахь иоут иара убас адгылар Аԥсны Аџьынџьтәылатә еибашьра 1992-1993 шш. аветеранцәа рхеилак «Амцахара» рҟынтәи. Иара убас Аԥсны иҟоу аурыс хеилаки, Аԥсны аҿар рфорум ахеилаки иҟарҵеит адгылара Анқәаб икандидатураз. Нанҳәамза 26 рзы иҟаз абжьыҭыраҿы уи иоуит 54,96% абжьқәа, 72% алхыҩцәа рхы аладырхәит.

Цәыббрамза 26 рзы идикылеит иҳәынҭқарра аҿаԥхьа аҭоуба. Анқәаб Аԥсны ахадарахь даннеи ирылеиҳәеит уи иаҭыԥуаҩ иҟоу иус еиҳа армариара, ма Аԥсны зынӡа ипарламент ҳәынҭқарран аҟаҵара. Уи Аԥсны ахадараҿ дыҟанаҵ изныкымкәа Урыстәыла ахадеи иареи еиԥылахьан. Иара убас иман аиԥылара Қырҭтәыла иҟоу Чехиатәи аҵҳаратәҳәаҩи иареи.

Лаҵарамза 24 рзы 2013 ш. Урыстәылатәи агәыҳалалратә форум аҿы А. Анқәаб аҳәара ҟаиҵоит Москватәи апатриарх ишҟа, Аԥснытәи анцәахаҵаратә уахәамақәеи, Аԥснытәи аепископи хылаԥшра азиурц, избанзар усҟантәи Қырҭтәылатәи анҵәахаҵаратә уахәамеи, иара убас ирыбжьаз адоуҳатә культуреи дареи иахьа ирымаӡам аимадара. Уи ала иара агәра ганы дыҟан Аԥсны анцәа хаҵара ауахәамақәа ирыбжьаз аиҿагылара аԥыххоит ҳәа, аха ари аԥшьгара иҟаиҵаз иазаамырԥшит алыҵшәа.

Жьҭараамза 29 рзы Анқәаб аԥхьатәара дишьҭуеит Аԥсны ашәарҭадара ахеилак амаӡаныҟәгаҩ Станислав Лакоба. С. Лакоба ихаҭа иԥхьатәара дақәшаҳаҭымхеит, уи Аԥсны ахада ахара идиҵоит амчра импыҵаирхалеит ҳәа. Аполитикцәа рыбжьара иҟалаз аидыслара еиҳарак изыхҟьаз Гал араион анхаҩцәа, ақырҭуа милаҭ змоу ауааԥсыра аформа №9 ихьыԥсаххьаз Аԥсны атәлауаҩ ипаспорт ала. Жәабранымза 7 2014 ш-рзы Аԥсны ахада А. Анқәаб иҽалаирхәит Шәача иҟаз аӡынтәи аолимпиадтә хәмаррақәа раартра ацеремониа. Иара иаҳәарала Аԥсны иасасцәан аолимпиада иалахәызи асасцәеи. Иара убас Аԥсны ахада еиҿкаарала Шәача аолимпиадатә комплексқәа рыргылараан Аԥснынтәи иашьҭуан аинерттә ргыларатә маҭәахәқәа. Аԥсны аҳәаа ахьчара нахь ала атәыла амчратә шәарҭадаратә структура инаҳараку ахылаԥшра арҭеит.

Мшаԥымза инаркны нанҳәамзанӡа 2014 ш-зы Аԥсны аҩныҵҟа иҟаз аполитикатә ҭагылазаашьа акыр иуадаҩхеит, уи инахырҟьаны лаҵарамза 27 инаркны рашәарамза 1 иҟалеит ажәлар реизара. Урҭ ирымаз агәамҵра икылнагеит аҳәынҭқарратә амчхара ахан аанкыларахь. Амитынгаҿы еизаз рықәгылараҿ еиҳарак иазгәарҭоз апунтқәа иреиуан изакәанымқәа ақырҭуа милаҭ Аԥсны атәылауаҩ ипаспорт иҭара, урыстәылатәи афинанстә цхыраара иҟарҵаз дара даҽа ус ахь аиагара, иара убас Аԥсны авторитартә напхгара аманы аҟалара. Аԥхьа Анқәаб аиҿцәажәара мҩаԥыгон агәынамӡаҩцәеи иареи урҭ мчыла иааныркылаз аҳәынҭқарратә хан аҩныҵҟа, уи аиҿцәажәара алыҵшәа шамоуаз аниба ашьҭахь, иара убас ажәлар еиҿанамгаларц азыҳәан, диасуеит Урыстәылатәи арратә база Гәдоуҭа ақалақь аҿы иҟаз. Иара уа ирыцҵахоит аиҿцәажәара аоппозициа алахәылацәеи апарламент алахәылацәеи иареи. Ари аиҿцәажәараҿ рхы аладырхәит Урыстәыла аҳәынҭқарра Афедерациа ашәарҭадара асовет ихаҭыԥуаҩ Рашид Нургалиеви Урыстәыла аҳәынҭқар ицхырааҩ Владислав Суркови.

Аха арҭ аиҿцәажәарақәа лыҵшәадахеит. А. Анқәаб Аԥсны Аҳәынҭқарра ахадара нижьыр акәхоит.

Рашәарамза 1 2014 ш-рзы Аԥсны ахада Анқәаби иара ицыз икамандеи иареи ирылаҳәан ԥхьатәара ишцаз. Иара убас рус аҟынтәи рхы иақәиҭын Аԥсны х-раионк ахадара, иара убас ихы дақәиҭы аҳәынҭқарра апрокурор хада. Аҩыганкгьы ирымаз ачҳара ибзоураны, наҟ-ааҟы абџьар матәа шрымазгьы, ашәарҭадараҭә еилазаара азин шрымазгьы закәанла иалхыз ахада изин ахьчара, уи азин риимҭаӡеит ажәлар рахь ахысра. Нанҳәамза 24 2014 ш-рзы иазгәаҭан абжьыҭира, арҭ абжьыҭырақәарҿ аԥхьахә игеит аоппозициа аԥхьагыла Рауль Ҳаџьымба.

Анқәаб ԥхьатәара данцаз ашьҭахь, иааиз Аԥсны амчра ҿыц, уи изин имирхит аҳәынҭқарратә хьчара, убри нахырҟьаны Москваҟа нхара диасыр акәхоит. Уи уахьынтәи Аԥсны аполитикатә ҭагылазаашьа анырра аиҭон. 2014 ш-рзы Аԥсны иҟоу абжьыҭираҿ дидгылеит аинрал-моиор Аслан Бжьаниа.

Ԥахьатәи Аԥсны ахада иԥхьатәара ашьҭахь ауаа рахь дцәырҵит ԥхынгәымза 31 2014 ш-рзы, уи даҭааит «форум-холле» алхра аламҭалаз Бжьаниеи, аурыс уажәларреи, аԥсуа диаспореи реиқәшәараҿ.

Аԥсны ахада иалхраҿ Анқәаб дзыдгылоз Бжьаниа икандидатура аҩбатәи аҭыԥ аанакылеит, 14 нызықь бжьыла Р. Ҳаџьымба диеиҵахеит.

2015 ш-згы Анқәаб иҭагылазаашьа ихҟьаны нхарҭа ҭыԥс иман Москва.

2017 ш-рзы жәабранмзазы аԥшьгаратә гәыԥ еиҿнакааз аҿцьәажәараҿ иӡбан Аԥсны Ареспублика қалақь Ӷәдоуҭа алхратә ҭыԥ №18 жәлар еизаратә депутатс иқәыргилара. Анқәаб Аԥсныҟа дхынҳәны еиҿикааит алхратә гәыԥ. Уи иқәгылараҿы иоуит адгылара Аџьынџьтәылатә еибашра 1992-1993 шш. аветеранцәа рпартиа «Амцахара» аҟынтә, иара убас «Аԥра» иаанарԥшит адгылара. Урҭ рықәгыларҿ иазгәарҭеит ирымаз агәынамӡара, иазыруит акритика «Аԥсны жәлар ракӡаара афорум» апартиа. Росбалт аналитикцәа ишырыԥхьаӡо ала иҟоу аҭагылазаашьаҿ, еиҳараҩык аелекторатцәа Аԥсны ахада Рауль Хаџьымба иалыхраан ииҳәаз ажәлар рҿаԥхьа азыбжакгьы ахьизынамыгӡаз иахҟьаны ианизхьаҳә, Анқәаб аҽазнык аполитикаҿ ицәырҵра акраҵанакуеит 2019 ш-зы иҟалараны иҟоу абжьыҭирақәарҿ. Аха убри аамҭаз Аԥсны аконституциа ишазыԥҵәоу ала қәрала даццаӡом. Азиеи Кавкази ихадоу аинститут мрагыларатәи Урыстәылатәи анаука академиа аусура агәыԥ аиҿкааҩ Александр Скаков ишазгәеиҭаз ала Анқәаб макьана акрызҵазкәа анырра иҟаиҵаз аԥсуа политиказ аҳәара изаацәоуп.

Анқәаб Аԥсны апарламентахь далхын, уи иоуит 52% абжьқәа инареиҳаны.

Анқәаб Аҳәынҭқарра ахадараҿ дыҟанаҵ фынтә ишьра рҽазыркхьан. Ԥшьынтә-аԥыза-министрс даныҟаз, знык-знык ахада ихаҭыԥуаҩс даныҟази данхадази. Уи иоухьан ҩынтә ахәра, иҭархан ҩыџьа дзыхьчози. Иара убас Аԥсны хадас дыҟанаҵ хынтә ишьразы аплан ҟарҵахьан, аха уи рус рзынамыгӡеит. Раԥхьатәи аиакәым рҽазкра иҟаҵаз аекспертцәеи аполитикцәеи ишиазгәарҭаз ала иалкаан Анқәаб иахь иршыхамаз, урҭ хықәкыс ирыман Аҳәынҭқарра аҭыгылазаашьа аҭышәынтәалара аилаҩнтра акәын. Аха анаҩстәқәа Аԥсны ахада ишьра аҽазкра аекспертцәа ишазгәаҭраз ала уизыхҟьаз еиҳарак Анқәаб дзгирхкьоз уи имҩаԥигоз акриминал атәыла аҩныҵҟа иҟаз аанкылара дахьазықәԥоз акәын.

Ари ашьауӷатә лыҵшәа аԥшааран, иԥшаан ацәгьаҟаҵаҩецәа ргәыԥ 2007 ш-зы 2012 ш. Аԥсны ахада А. Анқәаб ишьра зҽазыкқәаз. Иара убас атеррористә гәыԥ «Иамарат Кавказ» аиҿкаацәа. Рыжәаҩкри ашьауӷа аус ала ирԥшааз ахара рыдҵан, урҭ рахьынтә аинрал-маиор Асланбеи Кчач иакәын, уи икраан ихала иҽишьуеит.

Аԥсны Аҳәынҭқарра апрокурор хада еигьырҭ иалахәыз ацәгьауцәа ахара рыднаҵоит ԥсраҽнынӡа итакзаарц.

Ари аус аҿы ихадоу амалрҳаҩ Павел Арӡынба иоуп ҳәа иԥхьаӡан ԥхь. Ԥхынҷкәынымза 13 2017 ш-зы Аҩдатәи Ишыра ақыҭа иишақәргылам хаҭарала дшьын Павел Арӡынба. Абанда аиҿкаанцәа руаҵк Р. Барцыц иахьа уажәраанцәа дыхықоуп ихаҭара шақәргылаӡам.

Анқәаб аамҭак ала дыҟоуп Аԥсни Уристәылеи дыртәылауҩны. Урыстәыла атәылауҩа ихаҭарнак иаҳасибала изныкымкәа абжьыҭырақәа рҿы ихы рылаирхәуан. Уи дадгилоит Урыстәылеи Аԥсны реизааигәатәара, аурыс бызшәа афициал статус аманы иҟазарц, убри аамҭаз уи даҿагылоит ақырҭуа бызшәа Аԥсны уи абызшәа анкьатәи иамаз астатус амамзарц, ибри аамҭаз Гал араион ақырҭуа милаҭ шынхогьы хьаас имкыкәа. Иара убас Анқәаб иполитикатә усураҿ дыдгылоит Қырҭтәылеи Аԥсны еизеиҟараны азакәанқәа рымазарц, хаз-хазы еиҟәыҭханы иҟазарц ҩ-ҳәынҭқарракны.

	«аур. Если грузинская мечта — это вернуть Абхазию в своё лоно, то эта мечта — иллюзорная. Если грузинская мечта — в налаживании добрососедских равноправных отношений, то это хорошая мечта.»
	(А. З. Анкваб о победе партии «Грузинская мечта» на выборах в Грузии)

Анқәаб иара убас даҿагалоит Қырҭтәыла ахҵәаҩцәа Аԥсныҟа рыхынҳәара, Гал араион иаланхоз ауааԥсыра рымацара ада. Аха иазгәаҭатәу уи иаамҭаз, Аԥсны хадас даныҟаз, Аԥсы инхо ақырҭуа милаҭқәа згьы ириҭан Аԥсны атәылуаҩра зыршаҳаҭуа ашәҟәы. Анқәаб иаамҭа, уи еиуеиԥшым аҭыԥқәа ананыкылоз, иара Аԥсны данахадазгьы, дарбан уаҩзаалакгьы азын иман аҭел изасра, ихадоу усзар ихаҭа дидикылар алшон.

Хәажәкырамза 16 2014 ш-зы Крим имҩаԥнагаз ареферендум Урыстәыла алаларазы, уи иазгәыҭоит Аԥсны даара аҳаҭыр шақәнаҵо, иагьадгылоит уа иаланхо ажәлар иҟарҵаз алхраҿ.

Анқәаб даара бзиа ибоит аспорт, Қырҭтәыла данынхоз уи абнатә ҳәақәа рзышәарыцара дханагалан даман.

Иԥшәма — Рымма Васил-иԥҳа Лакоба, милаҭла даԥсуоуп, абиологиатә наука дакандидатуп. ирымоуп ҩыџьа ахшара: Александр (1983 ш), Инал (1994 ш).

Иԥа Александр — амидиаторцәа разыҟаҵара аексперттә центр, аҳәынҭқарратә — зинтә дисциплина акафедра адоцент Урыстәлатәы жәларатә нхамҩа ракадемиа убас Урыстәыла Афедерациа ахада аҳәынҭқарратә шәарҭадара аҟны, иара убас аиуристә наука акандидат.

1. Иара ара аҩыза ахьӡ иоуит Аԥсны аихамҩа аргылараан иалахәыз анџьныр Золотински ижәла иахаршалан. Избанзар усҟантәи аамҭаз аԥсуаа ирыздыуамызт аурыс бызшәа аҟынтәи ираҳауаз ахьӡи ажәлеи ирымаз аивгарақәа.
2. Ҟабардантәи хатәгәаԥхарала иааны еибашьуаз аибашьыҩцәа ирыҭҟәаз Қырҭтәыла аҳәынҭқарра ахаҭарнакцәа, аамҭала Аԥсны наԥхгара азҭоз аԥыза-аминистр Жиули Шартава и Аҟәа ақалақь ахада Гәырам Габискириа ишьын иахьа уажәраанӡа зхаҭара шьақәыргылам аԥсуа ардыԥхьала ила, иара убас ишьақәргылаӡам уи зыхҟьаз аҭагылаӡаашьа.
3. Ахада иалыхра икандидатура ақәыргылараз, 1999 ш-зы дынхар акәхоит атәыла аҩнуҵҟа 5 шықәса инеиԥынкыланы.
4. Аибашьраӡатәи аексперт рбагақәа.
5. Иалкаау аҭыԥаҿ ауаҩы инхара зыршаҳаҭуа аилыркаага.
6. Уи аамҭаз Анқәаб ихигеит аҩбатәи агипертоникатә кризис, аԥхьа ихьиз ҽеила ишьақәгылаанӡа ахҟьахы.
7. Уаанӡа инхоз ақырҭуа милаҭ зманы зегьы ирыма Қырҭтәла амилаҭ зыршаҳаҭуа ашәҟәы, Аԥсны инхон урҭ ирзеиԥшым астатус рыманы.