Британиа Ду амонархцәа

Британиа Ду монархцәа» аҿынтә еиҭа ишьҭиз)

Монархцәа рсиа аредакциазура

Англиа амонархцәа Шотландиа амонархцәа
Ахьӡ Апатреҭ Аоригиналтә хьыӡ Ахагылара ашықәсқәа
Уессеқс рдинастиа
Алфред Ду   англ. Ælfred the Great 871-899
Едуард Еиҳабы   англ. Eadweard the Elder 899-924
Еҭелҩрд(*) англ. Æðelweard 924
Еҭелстан Славный   англ. Æðelstan the Glorious 924-939
Едмунд I Великолепный англ. Eadmund I the Magnificent 939-946
Едред   англ. Eadred 946-955
Едвиг Ԥшӡа   англ. Eadwig All-Fair 955-959
Едгар Ҭынч-Иҟазҵо   англ. Eadgar the Peaceable 959-975
Едуард Гәаҟо   англ. Eadweard II the Martyr 975-978
Еҭелред Неразумный   англ. Æðelred II Unræd 978-1013
1014-1016
Эдмунд II Железнобокий   англ. Eadmund II Ironside 1016
(*) Ахагылара аҵабырга имыгәрагоуп.
Дат акралцәа
Свен I Вилобородый   адат. Svend Tveskæg
англ. Sweyn I Forkbeard
1013-1014
Кнуд Ду   адат. Knud den Store
англ. Cnut the Great
1016-1035
Гаролд I Ажьанапы   адат. Harald Harefod
англ. Harold Harefoot
1035-1040
Хардекнуд адат. Hardeknud
англ. Harthacnut
1040-1042
Уессеқс рдинастиа ареставрациа
Едуард Исповедник англ. Eadweard the Confessor 1042-1066
Гаролд II Годвинсон   англ. Harold Godwinson 1066
Едгар Етелинг англ. Eadgar Ætheling 1066
Нормандтәи рдинастиа
Норманцәа 1066 ш-ҿы Англиа рҳаит ашьҭахь афранцыз традициа акралцәа аномер рырҭара дцәырҵит.
Вильгельм I Ампыҵахалаҩ/Незаконнорожденный   англ. William I the Conqueror/the Bastard 1066-1087
Вилгелм II Аԥшь   англ. William II Rufus 1087-1100
Генрих I Боклерк   англ. Henry I Beauclerc 1100-1135
Стефан Блуатә   англ. Stephen of Blois 1135-1154
Аимператорԥҳәыс Матилда   англ. Empress Matilda 1141
Плантагенетцәа
1154 ш-ҿы Матилда лԥагьы
Жоффруа V Плантагенет, граф Анжутәгьы амчра рауит.
Генрих II Шәхарԥа-Кьагәа   англ. Henry II Curtmantle 1154-1189
Генрих Крал-Қәыԥш   англ. Henry the Young King 1170-1183
Ричард I Алымгәы   англ. Richard the Lionheart 1189-1199
Иоанн Адгьылдаратә   англ. John Lackland 1199-1216
Принц Лиудовик Францыз(**)   англ. Prince Louis of France 1216-1217
Генрих III Винчестер   англ. Henry III of Winchester 1216-1272
Едуард I Шьапы-Ҵәзы   англ. Edward I Longshanks 1272-1307
Едуард II Карнарвон (***)   англ. Edward II of Carnarvon 1307-1327
Едуард III Виндзортәи   англ. Edward III of Windsor 1327-1377
Ричард II   англ. Richard II 1377-1399
(**)Был провозглашен королём Англии 16 мая 1216 года в Лондоне, однако коронован он так и не был. Он контролировал больше половины Англии, но в 1217 году он был вынужден отказаться от прав на престол.
(***) Последним независимым правителем Уэльса был Лливелин ап Грифид. Далее Уэльс был присоединён к Англии. В 1284 году Эдуард I провозгласил своего наследника Эдуарда II Принцем Уэльским.
Династия Ланкастеров
В 1399 г. Ричард II был свергнут представителем одной из ветвей
дома Плантагенетов Генрихом Ланкастером.
Генрих IV Болингброк   англ. Henry IV of Bolingbroke 1399-1413
Генрих V   англ. Henry V 1413-1422
Генрих VI   англ. Henry VI 1422-1461
1470-1471
Иоркцәа рдинастиа
1461 ш-ҿы, в ходе войны Алой и Белой розы, Генрих VI был свергнут представителем другой ветви Плантагенетов Едуард Иорк.
Едуард IV   англ. Edward IV 1461-1470
1471-1483
Едуард V   англ. Edward V 1483
Ричард III   англ. Richard III 1483-1485
Тиудорцәа рдинастиа
В 1485 г. престол перешёл к потомку Ланкастеров Генрих Тиудор, основателю династии Тюдоров.
Генрих VII   англ. Henry VII 1485-1509
Генрих VIII (***)   англ. Henry VIII 1509-1547
Едуард VI   англ. Edward VI 1547-1553
Леди Џьеин Греи, "Жә-ымш акралԥҳәыс"   англ. Lady Jane Grey, The Nine Days' Queen 1553
Мариа I Ҟәада-Ихьшы   англ. Mary I 1553-1558
Филипп   англ. Philip 1554-1558
Елизавета I   англ. Elizabeth I 1558-1603
(***) Начиная с 1199 года Владение Ирландия находилось в подчинении английской короны. В 1541 году было создано королевство Ирландия. Король Генрих VIII стал первым английским королем, которого ирландский парламент наделил титулом Король Ирландии.
Ахьӡ Апатреҭ Оригиналтә ахьӡ Ахагылара ашықәсқәа
Макалпинцәа рдинастиа
Кеннет I агел. Cináed mac Ailpín 843-858
Доналд I агел. Domnall mac Ailpín 858-862
Константин I   агел. Causantín mac Cináeda 862-877
Ед Шьапы-Ҵҟәашаа агел. Aed 877-878
Клаидтә рдинастия
Еохеид агел. Eochaidh 878-889
Гьырик агел. Giric mac Dungail 878-889
Макалпинцәа рдинастиа ареставрациа
Доналд II   агел. Domnall mac Causantín 889-900
Константин II агел. Causantín mac Áeda 900-943
Малколм I   агел. Máel Coluim mac Domnaill 943-954
Индулф агел. Idulb mac Causantín 954-962
Дуфф агел. Dub mac Maíl Coluim 962-967
Кулен агел. Cuilén mac Iduilb 967-971
Кеннет II агел. Cináed mac Maíl Choluim 971-995
Амлаф агел. Amlaíb mac Ilduilb 973-977
Константин III агел. Causantín mac Cuilén 995-997
Кеннет III агел. Cináed mac Duib 997-1005
Малколм II агел. Máel Coluim mac Cináeda 1005-1034
Данкелдтә адинастиа
Дункан I агел. Donnchad mac Crínáin 1034-1040
Мореитә адинастиа
Макбет агел. Mac Bethad mac Findláich 1040-1057
Лулах агел. Lulach mac Gillai Comgain 1057-1058
Данкелдтә адинастиа
Малколм III   агел. Máel Coluim mac Donnchada 1058-1093
Доналд III агел. Domnall mac Donnchada 1093-1094
1094-1097
Едмунд агел. Etmond mac Maíl Choluim 1094-1097
Дункан II агел. Donnchad 1094
Едгар агел. Etgair mac Maíl Choluim 1097-1107
Алеқсандр I агел. Alasdair mac Maíl Choluim 1107-1124
Давид I   агел. Dabíd mac Maíl Choluim 1124-1153
Малколм IV агел. Máel Coluim mac Eanric 1153-1165
Вилгелм I Алым   агел. Uilliam Garm 1165-1214
Алеқсандр II агел. Alasdair II 1214-1249
Алеқсандр III   агел. Alasdair III 1249-1286
Маргарита, Норвегтәи Ӡӷаб англ. Margaret, Maid of Norway 1286-1290
Баллиолцәа
После смерти Маргарита состоялся процесс о наследовании шотландской короны под председательством короля Англии Эдуарда I, победителем которого стал Иоанн Баллиоль
Иоанн I Баллиол   англ. John Balliol 1292-1296
Династия Брюсов
В 1306 г., в ходе войны за независимость,
королем был провозглашен Роберт Брюс.
Роберт I   агел. Roibert a Briuis
англ. Robert the Bruce
1306-1329
Давид II англ. David II 1329-1371
Династия Баллиолей
Едуард Баллиол англ. Edward Balliol 1332-1336
Династия Стюартов
Роберт II англ. Robert II 1371-1390
Роберт III англ. Robert III 1390-1406
Иаков I   англ. James I 1406-1437
Иаков II   англ. James II 1437-1460
Иаков III   англ. James III 1460-1488
Иаков IV   англ. James IV 1488-1513
Иаков V   англ. James V 1513-1542
Мариа I Стҩарт   англ. Mary Stuart 1542-1567
Иаков VI   англ. James VI 1567-1625

Британиа Ду аредакциазура

Англиеи Шотландиеи Ирландиеи ркралцәа
1603 ш-ҿы, Елизавета I лыԥсит ашьҭахь Шотландиа акрал Иаков VI Англиа атрон аҭынхахеит.
Стҩартцәа рдинастиа
Ахьӡ Апатреҭ Ахагылара ашықәсқәа Азгәаҭақәа
Иаков I (англ. James I)   1603-1625 Король Шотландии под именем Иаков VI
Карл I (англ. Charles I)   1625-1649 Иаков I иԥа
Аидгылеи Протекторати
Карл I 1649 ш-ҿы ихы хырсеит ашьҭахь Англиа иреспубликахеит, уажәшьҭаншәа Англиеи Шотландиеи Реидгыла ирҳәаақәиҵеит,
а в 1653 г. был учрежден пост протектора, на который был избран Оливер Кромвел.
Ахьӡ Ахагылара ашықәсқәа Азгәаҭақәа
Оливер Кромвел (англ. Oliver Cromwell) 1653-1658
Ричард Кромвел (англ. Richard Cromwell) 1658-1659 Оливер Кромвел иԥа
Англиеи Шотландиеи Ирландиеи ркралцәа
1660 ш-ҿы Англиеи Шотландиеи Ирландиеи ртронахь Стҩартцәа рхынҳәит.
Стҩартцәа рреставрациа
Ахьӡ Апатреҭ Ахагылара ашықәсқәа Азгәаҭақәа
Карл II (англ. Charles II)   1660-1685 Карл I иԥа, иара 16491651 шш. аан Шотландиа акралон.
Иаков II (англ. James II)   1685-1689 Карла I иԥа, Шотландиа акрал Иаков VII ихьыӡла
Мариа II (англ. Mary II)   1689-1694 Иаков II иԥҳа, соправительница Вильгельма III
Оранская династия
Вилгелм III Орантә (англ. William III of Orange)   1689-1702 Внук Карла I, король Шотландии под имененм
Вильгельма II, король Ирландии под именем Вильгельма I
Династия Стюартов
Анна (англ. Anne)   1702-1707 Иаков II иԥҳа
Британиа Дуи Ирландиеи ркралцәа
1707 ш-ҿы Англиеи Шотландиеи были объединены в единое королевство Великобританию.
Династия Стюартов
Ахьӡ Апатреҭ Ахагылара ашықәсқәа Азгәаҭақәа
Анна (англ. Anne)   1707-1714 Иаков II иԥҳа
Ганноверская династия
После смерти королевы Анны, в соответствии Актом о престолонаследии 1701 г., престол Великобритании унаследовал Ганновер акурфиурст из дома Велфцәа Гьаргь Лиудвиг, Елизавета Стҩарт лмаҭа, дочери короля Якова I.
Гьаргь I (англ. George I)   1714-1727 Иаков I имаҭа-иԥа, Ганновер акурфиурст 1698 ш-ӡа.
Гьаргь II (англ. George II)   1727-1760 Гьаргь I иԥа, Ганновер акурфиурст
Гьаргь III (англ. George III)   1760-1801 Гьаргь II имаҭа, Ганновер акурфиурст
Короли Соединенного королевства Великобритании и Ирландии
В 1801 г. Великобритания и Ирландия были объединены в единое государство
Соединенное королевство Великобритании и Ирландии.
Ганноверская династия
Ахьӡ Апартреҭ Ахагылара ашықәсқәа Азгәаҭақәа
Гьаргь III (англ. George III)   1801-1820 Внук Георга II, курфюрст (с 1814 г. — король) Ганновера; в 1811 признан невменяемым
Гьаргь IV (англ. George IV)   1820-1830 Сын Георга III, король Ганновера; в 1811-1820 - регент
Вилгелм IV (англ. William IV)   1830-1837 Гьаргь III иԥа, Ганновер акрал
Викториа (англ. Victoria)   1837-1901 Гьаргь III имаҭа, 1877 ш-ӡа — Индиа аимператорԥҳәыс, 1867 ш-ӡа Канада Доминион акралԥҳәыс.
Саксен-Кобург-Готская династия
В 1901 г. престол унаследовал Эдуард VII, сын королевы Виктории
и ее мужа принца Альберта Саксен-Кобург-Готского из дома Веттинов.
Едуард VII (англ. Edward VII)   1901-1910 Викториа лԥа, Индиа аимператор, король доминионов и колоний.
Гьаргь V (англ. George V)   1910-1917 Едуард VII иԥа, император Индии, король доминионов и колоний.
Виндзортә адинастиа
В 1917 г. название Саксен-Кобург-Готской династии было официально изменено на Виндзорскую
из-за антинемецких настроений в годы Первой мировой войны.
Гьаргь V (англ. George V)   1917-1927 Едуард VII иԥа, император Индии, король доминионов и колоний.
Короли Соединенного королевства Великобритании и Северной Ирландии
После того, как в 1922 г. была провозглашена независимость Республики Ирландии, название государства
было в 1927 г. изменено на новое: Соединенное королевство Великобритании и Северной Ирландии.
Виндзортә адинастиа
Ахьӡ Апартреҭ Ахагылара ашықәсқәа Азгәаҭақәа
Гьаргь V (англ. George V)   1927-1936 Едуард VII иԥа, Индиа аимператор, король Королевств Содружества и колоний.
Едуард VIII (англ. Edward VIII)   1936 Сын Георга V, император Индии, король Королевств Содружества и колоний. Отрекся от престола
Гьаргь VI (англ. George VI)   1936-1952 Гьаргь V иԥа, император Индии (до 1947 г.), король Королевств Содружества и колоний.
Елизавета II (англ. Elizabeth II)   6 февраля 1952
иахьанӡа
Гьаргь VI иԥҳа, Амилаҭқәа реидгыла ахада, Австралиа, Канада, Зеландиа Ҿыц, Антигуеи Барбудеи, Багам адгьылбжьахақәа, Барбадос, Белиз, Гренада, Папуа-Гвинеа Ҿыц, Сент-Винсенти Гренадинқәеи, Сент-Киттси Невиси, Сент-Лиусиа, Соломон адгьылбжьахақәа, Тувалу, Иамаика – ркралԥҳәыс.