Чачба, Зегнаҟ
Зегнаҟ Чачба – Аҩадатәи Аԥсны аҳ (1670-1680), Аԥсны Аҩадатәии Аладатәии ахәҭақәа еидызкылаз[1].
| Зегнаҟ Чачба | |
|---|---|
| Аҩадатәи Аԥсны аҳ | |
|
Амаҵураҭыԥ ахь: 1670 – 1680 | |
| Аԥхьа иҟаз | Чачба, Гьаргь I |
| Аҭынха | Аҩадатәии Аладатәии Аԥсны еидикылеит. |
| Аԥсуа аҳра аҳ | |
|
Амаҵураҭыԥ ахь: 1680 – 1700 | |
| Аԥхьа иҟаз | Аҩадатәии Аладатәии Аԥсны еидикылеит. |
| Аҭынха | Росҭом I |
|
| |
|
| |
| Аԥсра |
1700 Аԥсуа аҳра аҳ |
| Ани аби | Чачба, Саҭеман |
| Ахәыҷқәа | Росҭом I, Ҟәаԥ, Қьарқьым, Дгьаша |
Абиографиа
аредакциазураЗегнаҟ Чачба ― Аҩадатәи Аԥсны аҳ Саҭеман Чачба иԥа иакәын[1]. 1650 ашықәс азы иабиашьацәеи иаби анԥсы ашьҭахь, иашьеиҳабы Гьаргь Аҩадатәи Аԥсны анапхгара азиуа далагеит, Гьаргь иԥа Шәарах аладатәи Аԥсны анапхгара азиуа далагеит. 1670 шықәсазы Гьаргь I данԥсы ашьҭахь, Зегнаҟ Аҩадатәи Аԥсны анапхгара азиуа далагеит. Усҟан аԥсуаа рыдгьылқәа рырхынҳәра (ареканкиста) иаҿын, Зегнаҟ иԥа Ҟәаԥ Шәарах дицны, аӡиасқәа Аалӡгаи Егрыи (ашьҭахь Мырзаҟан) рыбжьара иааз адгьылқәа Аԥсны иадиҵеит[2]. 1680 ашықәс азы Шәарах данԥсы ашьҭахь Аҩадатәи Аԥсны адгьылқәа иара инапахьы иааит. Зегнаҟ аҩ-хәҭак анеидикыла ашьҭахь ишьақәиргылеит Еиду Аԥсуа Аҳра, уи асаӡқәа (Цанаа, Гьачаа) хьӡыла ихьыԥшын[1].
Ажәибжьтәи ашәышықәса аҩбатәи азыбжазы Гырны инхоз Какачиа зыжәлаз Аԥсуа аныҳәарҭақәа руак аҟны аныхачаԥа иӷьычит[3]. Аӷьыч иԥсадгьыл аҿы напы ҟаԥшьла дыркит, аха даҽа уск ала: Обуџьа ақыҭан аҭыԥантәи аамсҭцәа Шенгелаи рҭыԥҳа диӷьычит. Иаҿаԥырҽаз аӷьыч, аԥара ахьимамыз иахҟьаны, иҩны иҵәахыз аԥсуа ныхачаԥала ахә ишәарц акәхеит. Уи аусеилыргара иазкны аӡбарҭатә документ еиқәдыршәеит 1680 ашықәс азы. Аҳ Зегнаҟ Чачбеи аҳ Кац Ҷкәани аусӡбара рхы аладырхәит. Аусӡбара, иаҳҳәар ҳалшоит, жәларбжьаратәи аҟазшьа аман, уи иаҳбоит аганқәа рхаҭарнакра ду иахьхалахәыз. Аныха ус егьа иҟазаргьы Гыртәыла иаанхеит. Гьачаа (Кьачаа) рҭаацәаратә реликвиа рцәыӡит, уи ахылаԥшрагьы рцәыӡит, насгьы, иҟалап, урҭ ргәы рыхьуан, избанзар рыԥшәма, аҳ Зегнаҟ, урҭ рыҵабырг ахьчара илымшеит[3].
Анаҩс, Зегнаҟ ӡӡ. Бзыԥи Егрыи ирыбжьанакыз адгьылқәа инапахьы иааигеит. 1700 шықәсазы Зегнаҟ дыԥсит, иԥацәа адгьылқәа рыбжьара еиҩыршоит (абри ала Аԥсны иаадырҳәит). Аха урҭ зегьы реиҳа ихадаз, аҳ атитул зҭынхаз, Зегнаҟ иԥеиҳаб Росҭом I иакәын[1][2].
Азхьарԥш
аредакциазура- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Ҷкәан Иури, Аԥсуа аҳцәа Чачаа рышьҭра, Қарҭ: Ауниверсал, 2007.
- ↑ 2,0 2,1 Ачыгәба Т. А., Аԥсны Аҭоурых. Арыцхәқәа рыла, Аҟәа, 2011.
- ↑ 3,0 3,1 Чачхал Денис, Аԥсны Аҭоурых. Арыцхәқәа рыла, Аҟәа, 2011. — ад. 170-171 (Аҭауадшьҭра Гьачба иазкны.).