Манча I Чачба, иара убасгьы Шәлиман-беиАԥсуа аҳра аҳ, баҭымтәи абеи.

Манча I Чачба
Шәлиман-беи
Аԥсуа аҳра аҳ
Амаҵураҭыԥ ахь:
1731 – 1758
Аԥхьа иҟаз Леуан Чачба
Аҭынха Зураб Чачба


Аира ?
Аԥсуа аҳра
Аԥсра 1781
Баҭым
Аԥҳәыс Есма-ҳаным Арыдԥҳа
Ани аби Леуан Чачба
Ахәыҷқәа Қьалышь-беи, Хәыхәлаба, Балхәыхә.

Абиографиа

аредакциазура

Ахылҵшьҭра

аредакциазура

Манча Леуан-иԥа Чачба диит аҳ Леуан (Ҳамыд) иҭаацәараҿы[1].

1731 шықәсазы иаб Леуан иԥсҭазаара далҵит, уажәшьҭа Манча Аԥсуа аҳра аҳс дҟалеит[1]. 1733 шықәсазы аҭырқәа сулҭан ир, Гыртәылантәи Аԥсны иақәлеит. Абаа Очемчери (иахь ақал. Очамчыра) рнапахьы иааргеит. Уаантә аԥсуаа пату зқәырҵоз Елыртәи ауахәама рыблит. Манча ари ашьҭахь иқәшаҳаҭра иааирԥшит. 1740 шықәсқәа рзы ԥҳәысс дигоит асаӡқәа раҳкәажә - Есма-ҳаным Арҭԥҳа.

Ажәаатәи ашәышықәса 50-тәи ашықәсқәа рзы Аҟәа абаа аԥашьас дҟалеит асаӡтәи аҭауад - Арслан(Аслан)-беи Гьачба. Убри аамҭазы Манчаи Арслани реизыҟазаашьақәа ԥхасҭахеит. Ишнеи-шнеиуаз, 1757 шықәсазы Манча иуа, Мырзаҟан анапхгаҩы - Хәҭын Чачба, ируаа иманы аҭырқәцәа дырҿагылеит[1]. Уи ҽыҵгас иҟаҵаны аҭырқәцәа рсулҭан Мысҭафа III иӡбеит Манча Аԥсны аҳ имаҵура дамихырц.

Ус 1758 шықәсазы Арслан-беи инапхгарала, аԥсуа аамсҭадуқәа (афеодалцәа) ақәгылара мҩаԥыргеит. Убри ақәгылара иахьҟьаны Манча иҭаҳцәеи, ихаҭеи, иашьцәа Зурабеи Шьыруанеи Тырқәтәылаҟа иахыган[1]. Уа аԥсылманра идикылоит.

Аҭырқәа имаҵураҿы

аредакциазура

Аԥсылманра анидикыл ашьҭахь Шәлиман-беи иаразнак дрышьҭит амаҵура. ~1760 шықәсазы Шәлиман-беи Баҭым ахадас дҟарҵоит.

1781 шықәсазы иԥсҭазаара далҵоит Манча Чачба[1].

Аҳ Манча ԥҳәысс дааигеит асаӡқәа раҳкәажә Есма-ҳаным. Уи лҟынтә иит[1]:

  • Қьалышь-беи – (1747-1808) аҳиԥа, ԥхьаҟатәи Аԥсуа аҳра аҳ.
  • Хәыхәлаба – аҳиԥа.
  • Балхәыхә – (?-1801) аҳиԥа

Азгәаҭақәа

аредакциазура
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Ҷкәан Иури, Аԥсуа аҳцәа Чачаа рхылҵшьҭра, Қарҭ: Универсал, 2007.